Melkveebedrijf & Agroforestry Woudstra’s Pleats, Boeren met Bomen (Menaam)
Jan en Johanneke staan aan het roer van melkveebedrijf Woudstra’s Pleats in Menaam (FR). Hier melken zij ongeveer 120 Holstein koeien op 80 hectare kleigrond. “Met ‘Boeren met bomen’ willen we, samen met nog twee collega melkveehouders, onze eigen ervaringen met agroforestry delen en andere melkveehouders enthousiasmeren tot het aanplanten van voederhagen. Daarnaast bieden we praktisch advies en begeleiding. Je kunt namelijk heel geïnspireerd zijn, maar waar begin je in de praktijk?”
Onderaan deze pagina vind je een overzicht van duurzaamheidsmaatregelen van deze ondernemer.
Naast melkveehouder is Jan ook één dag per week docent veehouderij op het Aeres college. Johanneke heeft een achtergrond in communicatie en volgt momenteel een studie tot Herborist (kruidenkundige). Samen delen zij met het project ‘Boeren met Bomen’ hun praktijkervaring en kennis over de toepassing van (voeder)hagen en agroforestry op hun melkveebedrijf.
Natuur integreren in bedrijfsvoering
Uit eigen ervaring herkent het stel dat het best lastig kan zijn om daadwerkelijk aan de slag te gaan met beplanting op het erf. De (voeder)hagen op het bedrijf hebben meerdere functies. Zo zijn ze vee-kerend, bieden schaduw en luwte en zijn ze een toevoeging op het rantsoen van de koeien. Daarnaast vangt de voederhaag bij de stal ammoniak af. Door te kiezen voor een grote diversiteit aan inheemse plantensoorten zorgen de (voeder)hagen ook voor een hoop biodiversiteit op en rond het erf.
Na toetreding tot de maatschap van Jan zijn ouders, kozen Jan en Johanneke ervoor het melkveebedrijf te optimaliseren en verduurzamen en zich te richten op een meer natuurinclusieve bedrijfsvoering. “We zijn samen voortdurend op zoek naar mogelijkheden om onze bedrijfsvoering meer in balans te brengen met de natuurlijke omgeving en als het ware ‘met meer met de natuur mee’ te boeren. Zo hebben we een 300 meter lang hek vervangen door een gemengde meidoornhaag met 12 verschillende plantensoorten. Daarnaast is een voederhaag aangeplant met nog eens 10 andere inheemse planten- en boomsoorten. Niet alleen met de functie van vergroting van biodiversiteit, maar ook als veekering en voederhaag”, zegt Jan.
"Door bijvoorbeeld het eiwitgehalte in ons voer laag te houden, hebben we een lager ureumgehalte in onze mest. Dit zorgt niet alleen voor minder uitstoot, maar vooral voor een betere gezondheid van de koe en een betere kwaliteit van de mest die uiteindelijk weer op het land gaat.”
Beter stalklimaat en later insemineren
Ook besteden ze veel aandacht aan dierenwelzijn en -gezondheid en levensduur van het melkvee op het bedrijf. “We hebben onze stallen uit de jaren ’70 en ’80 recent verbouwd naar de eisen van de ‘Maatlat Duurzame Veehouderij’ (MDV). Onze melkveestal heeft een rubber vloer en diepstrooisel in de ligboxen. Dit zorgt voor meer comfort voor de koeien en daarmee meer welzijn. Daarnaast hanteren we ‘lactatie op maat’, waarbij we de koeien gericht insemineren op het tijdstip dat bij de koe past. Veel koeien worden daardoor veel later geïnsemineerd dan gebruikelijk, waardoor de tussenkalftijd bij mij gemiddeld op 500 dagen ligt, zonder noemenswaardige vermindering van de melkproductie. Dit zorgt voor minder afkalvingen en een hogere levensduur van mijn koeien”.
De bodem en voeding als basis voor gezonde koeien
Jan besteedt veel aandacht aan het verbeteren van de bodem en een gezond rantsoen voor zijn koeien. “Ik zie de bodem als de basis voor een gezond rantsoen voor onze koeien. Alles is met elkaar verbonden in de kringloop van het bedrijf. Door bijvoorbeeld het eiwitgehalte in ons voer laag te houden, hebben we een lager ureumgehalte in onze mest. Dit zorgt niet alleen voor minder uitstoot, maar vooral voor een betere gezondheid van de koe en een betere kwaliteit van de mest die uiteindelijk weer op het land gaat”.
Johanneke heeft uitgezocht welke plantensoorten het beste passend zijn op het bedrijf op kleigrond en welke van meerwaarde kunnen zijn voor de gezondheid van de koeien. “De bladeren en twijgen kunnen de koeien van belangrijke mineralen en sporenelementen voorzien die zij anders niet binnen zouden krijgen via het gras. Bovendien kunnen ze zelf bepalen wat ze nodig hebben en willen eten. Als het aanbod maar gevarieerd genoeg is. Ook koeien die minder fit zijn, kunnen de voederhaag als het ware als apotheek gebruiken en stoffen tot zich nemen die ze nodig hebben” vertelt Johanneke.
Ervaringen delen
Via onder meer drie bedrijfsbezoeken per jaar, een praktijktraining, praktische begeleiding, social media en vakmedia willen ze ervaringen en opgedane inzichten delen met andere boeren. Jan: “Ik vind het leuk om te experimenteren en te pionieren en ik krijg er energie van om de ervaringen die ik hierbij opdoe te delen met andere melkveehouders. Zo deel ik bijvoorbeeld op wat voor manier (voeder)hagen goed in te passen zijn in het nieuwe GLB en dat ze ook nog financieel interessant kunnen zijn. In mijn ogen kunnen (voeder)hagen op meerdere gebieden van grote waarde zijn op het boeren erf”.
Maak kennis met dit demobedrijf
Meer weten over de duurzame maatregelen van Woudstra’s Pleats? Bekijk dan de website van dit bedrijf.
Wil je ook kennismaken met democollega's Melkveehouderij Schalkwijk en De Melkbrouwerij? Ga dan naar de website van Boeren met bomen.
Maak kennis met andere demobedrijven
Meer weten over de duurzame maatregelen van andere demobedrijven? Maak ook kennis met deze bedrijven.
